De Pan behoort tot de best gerankte golfbanen ter wereld en werd ontworpen in 1927 door de bekende baanarchitect Harry S. Colt. De natuurrijke heidebaan heeft een prachtige flora en fauna, met heide als paarse leidraad, die met duurzaam beheer verantwoord in stand wordt gehouden. De Pan is bij de NVGJ ook bekend als de plaats waar de finale van de matchplaycompetitie wordt gespeeld.
Wie herinnert zich niet Theo Maassen die tijdens een van zijn shows een beeld met Jezus aan het kruis erbij pakte? “Dan zie je toch dat het iets is van alle tijden hè,” zei hij. Om te vervolgen: “Hangjongeren!” Daarna volgde een minutenlang relaas, waarin de spot werd gedreven met deze voor christenen zo belangrijke figuur.
Waarom ik dat nog zo goed weet, is omdat het er ‘bij ons’ wekenlang over ging. Dominees waarschuwden er elke zondag voor vanaf de kansel. Het Reformatorisch Dagblad schreef er pagina’s vol over. En door de zwaarste op de hand zijnden werd het zelfs gezien als een teken dat het einde der tijden nabij zou zijn. Want zoveel openlijk spotten, dat kon geen God nog langer toestaan.
Het Laatste Avondmaal
Ik kom hierop omdat we het tijdens onze afdronk op UGC De Pan het hadden over de megalomane openingsceremonie van de Spelen in Parijs. De Franse creatievelingen die een ceremonie neergezet hadden, die zijn weerga niet kende, vonden het nodig om halverwege de show het ‘Laatste Avondmaal’ uit te beelden als ode aan het beroemde schilderij van Da Vinci. Alleen was Jezus nu een lesbische dikke vrouw die als dj fungeerde en de apostelen waren dragqueens.
Het christelijk conservatieve gedeelte van de wereld was witheet. Godslastering was het. Blasfemie! En het organiserend comité bood zondag haar excuses aan voor hen die zich er door beledigd voelden. De excuses waren net zo vaag als de belediging. Want waarom zijn we hier nu zo beledigd om? Volgens voorstanders van de ceremonie is het een alibi om maar af te geven op de woke cultuur, verschuild achter de Bijbel. En vooropgesteld: ik ben een woke-hater. Maar ik weet ook dat het merendeel van de ophef níet gaat over de woke, maar heus en puur over de verwijzing naar Jezus zijn Laatste Avondmaal.
Maar – en nu komt het - ik denk ook dat het een functie heeft. Juist voor die groep. En ik neem even de vrijheid om uit te leggen waarom. In mijn streng reformatorische opvoeding was ik angstig voor dit soort dingen. Wie zonde deed, daar liep het slecht mee af. Het was ‘eeuwig wel of eeuwig wee’. Zonde doen was hetzelfde als God een klap in Zijn gezicht geven. En wie dat bewust deed, tegen beter weten in, daar was zelfs geen vergeving voor mogelijk. Want dat was de zonde tegen de Heilige Geest. Die was zó erg, daar kon zelfs de vrijgevende genade niet tegenop. Dat gaf het leven een beklemmend karakter. Om me heen zag ik voortdurend mensen hun lotsbestemming tarten.
Als kind keek ik mijn ogen uit. Ik had een allervriendelijkste buurman, Jan heette hij, die elke zondag zijn rode racefiets door het gangetje, via de voordeur naar buiten reed en dan tegen het raam zette. Dan pakte hij nog iets binnen, een bidon ofzo, of hij gaf zijn vrouw een kus, geen idee, en daarna ging hij een paar uur ‘on tour’. Lekker fietsen. Zou je zeggen. Maar hij ontheiligde wel de dag des Heeren? En wie dat deed, daar liep het slecht mee af? Toch?
LHBTQ+
Er gebeurde niets met Jan. Gelukkig maar. En er kwam ook geen vuur uit de hemel afgelopen weekeinde tijdens de openingsceremonie. Wel veel regen. En er gingen ook geen fundamentalistische christenen de straat op om de kwetsers met een Kalasjnikov uit te roeien. Iets dat in Parijs geen vanzelfsprekendheid is, want daar zijn ongelovigen al vaker het slachtoffer geweest van gepikeerde gelovigen: Bataclan, Charlie Hebdo, ga zo maar door.
Had er een lhbtq+ verwijzing in de ceremonie gezeten naar Allah of zijn profeet Mohammed, dan was de wereld te klein geweest. Daarom zitten die er ook niet in. Iedereen weet dat het makkelijker is om christenen belachelijk te maken dan moslims. Dat is hypocriet. Maar ook tegelijk zorgelijk. Want juist daar is het misschien nog wel veel meer nodig.
Andy zijn Laatste Avondmaal
Wat ik er mee wil zeggen: dit soort gekkigheid leert mensen ‘in the scene’ dat er een wereld ‘buiten’ is die allerlei dingen doet waar van zij leren dat het niet goed is. En dat dit ook en toch helemaal oké mensen zijn. Het geeft hoop. Hoop voor de twijfelaars. Hoop voor de mensen die hopen dat het allemaal ook wat minder rigide en wettisch kan. Hoop dat het allemaal zo’n vaart niet zal lopen.
Hoe kwamen we hierop? Andy Houtkamp zat bij me aan tafel. En die gaat aan zijn laatste avondmaal beginnen. Zijn negende zomerspelen worden zijn laatste. En ik verheug me er nu al op hoe zijn commentaar voor eeuwig verbonden zal zijn aan drie legendarische gouden medailles van wonderkind Femke Bol.
Radio is voor mij nog steeds het allermooiste medium dat er bestaat. Het geeft je de mogelijkheid om je voorstellingsvermogen te laten uitgroeien tot ongekende proporties. De gouden medaille van Bart Brentjens in 1992 zag er op tv nooit zo spannend uit als dat het in mijn hoofd was toen ik ’s nachts op mijn wekkerradio luisterde.
Paradijs op aarde
Het voorstellingsvermogen dan. Dat is ook iets wat ik graag aan wil stippen. Het voorstellingsvermogen van Henry Shapland Colt, roepnaam: Harry, moet ook gigantisch zijn geweest. Deze in 1869 geboren Britse golfbaanarchitect leefde in een tijd waarin er nog geen 3D tekenprogramma’s bestonden. Nog geen graafmachines met lasers. Nog geen virtual reality.
Hij had gewoon nog pen en papier. En er was een natuurgebied van zo’n 240 hectare in handen van de NV Schaerweijder Bossen. Die stichting is ooit opgericht na het overlijden van Isaäc Dignus Fransen van de Putte. Even bij de les blijven, lieve NVGJ-ers. Een beetje journalist moet dat kunnen.
Isaäc Dignus Fransen van de Putte werd geboren in Zeeland in een bankiersfamilie. Na 10 jaar in dienst van de koopvaardij belandde hij op Java en maakte daar zijn fortuin met suiker- en tabaksondernemingen. In 1859 keerde hij terug naar Nederland en werd vanaf 1862 lid van de Tweede Kamer, minister van koloniën (1863-1866) en lid van de Staten Generaal. In 1880 kocht hij de buitenplaats Schaerweijde aan de Utrechtseweg. Snel breidde hij zijn bezit verder uit. (…) In 1897 was Fransen van de Putte eigenaar van een groot gebied van ongeveer 240 hectare. Of zoals hij zelf zei: “Een spaarpot voor zijn kleinkinderen”.
(Bron: geheugenvanzeist.nl)
Deze grond werd in 1926 gekocht door Golfclub De Pan en er werden wat spaarcentjes overgemaakt naar de kleinkinderen van onze oud-minister die zelf toen al weer bijna 25 jaar overleden was. Colt kreeg de opdracht om een golfbaan te ontwerpen. En Colt werd in die tijd beschouwd als de beste in zijn soort, wereldwijd. In mijn beleving is hij de grootste allertijden. Colt weet het voor elkaar krijgen om élke hole jou als speler iets te doen moeten vinden.
Oh, nu ineens wel!
Nergens ligt er een strook gras met twee bunkers op driver afstand. En zo’n 150 – 170 meter verderop een green met een bunkertje links of rechts. Nooit. Hole 14 komt wellicht in de buurt. Maar verder is er al-tijd iets bijzonders te zien. Een hoogteverschil. Een stukje heide dat de fairway ‘inkomt’. Een heuveltje dat je net het zicht ontneemt op de ideale landingspositie. Een vriendelijk ogende fairway die je uitdaagt om er voor te gaan. Colt is een absolute legende. En zeker met de kennis van nu tart het welhaast het voorstellingsvermogen. Hoe ongekend, hoe groots, hoe gedetailleerd.
Natuurlijk. Het is erg fijn dat de baan centraal gelegen in het land ligt. Maar iedereen wil De Pan spelen. Niemand bleef dit keer ook thuis omdat het te ver rijden is, het adagium waar vele NVGJ-ers zich regelmatig pareltjes van banen door laten ontzeggen.
Nee, De Pan deed ons uit alle windstreken van het land afreizen. Anneke was er vanuit Zeeland. Ron Buitenhuis had de barre tocht vanuit Limbabwe ondernomen. Louis Westhof liet de pompeblêdden van Friesland ver achter zich. Peter Wekking kwam vanuit Twente afgedaald. En zelfs uit het pooldorp Westzaan was Ronald Massaut afgereisd om De Pan te bedwingen (30 punten, top Ronald!).
Sonja en haar zelfhaat
“Het is een godswonder! Het is een godswonder!” verzuchtte Anneke toen ze hoorde dat ze in de B-categorie beslag had weten te leggen op de vijfde prijs. Waarom ze hier vermoedens had van krachten van hogere hand weten we niet. De sterren stonden in een bepaalde volgorde waarschijnlijk deze dag. Want Olga Commandeur speelde net als Ronald Massaut ook 30 punten bij elkaar op De Pan. En winnares Sonja van de Rhoer reeg haar zoveelste hoogtepunt van dit jaar aaneen met maar liefst 32 punten. Al vond ze dat zelf totaal niet. Sonja zit dit seizoen in een vorm van zelfhaat. Heeft meerdere keren overwogen om zelfs te stoppen met het spel dat haar ook zoveel plezier heeft gebracht. En precies toen het tot een dieptepunt was gekomen en het account op Marktplaats bijna was aangemaakt, toen ze haar verzekering had opgezegd voor het maken van een hole in one, juist toen waren daar de golfgoden.
Ze kwalificeerde zich op de Noordwijkse Golfclub (35 stf) voor het Turkish Airlines World Golf Cup dat in dit najaar wordt gespeeld in Turkije en vertegenwoordigt daar de Nederlandse driekleur
Ze vliegt daar overigens naar toe in businessclass en verblijft dan een week in het 5-sterrenhotel Gloria Serenity Hotel
Ze sloeg een hole in one op Hoge Dijk
Ze versloeg Andy Houtkamp in de matchplay
Ze verloor weliswaar van Peter van Weel (+ handicap), maar maakte toch nog 32 stf
Sonja heeft de gave om voortdurend verbaasd te zijn over haar eigen prestaties. Maar ondertussen. Foei, Sonja! Leer jij een beetje te genieten van wat je doet? Je lijkt wel een calvinist. In de B-categorie deden er uiteindelijk 21 mee, waarvan er 18 een score binnenbrachten. Erik Dercksen won het Kostertje met 13 punten.
No return
Ron Peereboom had een no return waar ik zelf getuige van was. Nadat hij al een aantal holes wat kreunend voorover stond, niet alleen om zijn zure missers – van met name de tee – te overdenken, maar omdat het grote lichaam hem teisterde met pijn, was het op hole 13 klaar. Ron verzuchtte eerst nog dat 18 uur vliegen er geen goed aan had gedaan. Maar voor de man wiens vak reizen is, was ook dit te gek. Op de green van 13 overzag hij eens het trapje naar de teebox van 14 en besloot toen dat het tijd was voor de kortste route richting het clubhuis.
De andere No Returns waren voor William Wollring (die heb ik binnen zien komen op hole 18. Vraag me dan ook af waarom er een No Return staat) en Ronald Speijer. Ik dacht even dat het Roland Reinders was. Haalde die twee door elkaar. Iets met foto's toch? Want Reinders kan het niet geweest zijn. Een blessure wellicht, maar dat was dan zeker niet zijn mond. En ook niet zijn rechtervoet, want op het eind scheurden we met 130 – als ode aan Henri – richting de snelweg.
Kapitalist
Henri kreeg nog een heel leuk cadeautje van Jolanda Swart, die voor Sinterklaas speelde. Want Mrs. Glow – heeft ze die naam gekozen door die fascinerende blauwe ogen van haar? - had fantastische prijzen! Daarover later meer. Het cadeau van Henri echter was een mooie creditcard houder. Wel zo handig voor onze verstokte kapitalist met zijn dwarszittende linkse idealen. Mooi detail: op het kleinood was een logo gedrukt van onze nationale trots en tevens een van de meest succesvolle bedrijven ooit op deze wereld: Shell. Oh ironie.
In de A-categorie werd er iets beter gescoord, want daar waren de 32 punten waarmee Sonja de B won, door Ron Buitenhuis omgezet in een derde plaats. En daarboven vonden we dan naast ik-zei-de-gek mijn vriend, kompaan, medestrijder en antoniem: Henri van der Steen.
Beiden hadden we 37 punten. Bij mij kwam die tot stand door een rondje 77 (+5) waar ik niet ontevreden mee kón zijn. En dat toch was door een bogey-double bogey finish. Bij Henri had dat meer voeten in aarde en was het een onderdeel van een masterplan dat ’s ochtends, op de bank bij zijn therapeut, in het brein was ontstaan. Zeven slagen moest hij meer inleveren, door vanaf rood te starten. Maar Van der Steen had het baanboekje uitvoerig bestudeerd en geconcludeerd op basis van zijn fysieke beperkingen van die dag dat dit het beste resultaat moest opleveren. Wat was het geval? De rescue hybride 4, zijn toverstok, ging goed. Die kon hij redelijk pijnloos rondgedraaid krijgen. Maar vanaf de houten drie, zo richting driver, was het bal. Deed het pijn. En zat golfen er sowieso niet in. Zodoende had hij berekend dat hij, qua afstanden en het overbruggen van hindernissen, het meeste kans had om pijnvrij de ronde door te komen.
RotterdammerT
Op die manier naar een golfbaan kijken was weer eens heel wat anders, zo concludeerde ook de allervriendelijkste Jan Kok. Normaliter gewend om de wereld om hem heen door een lens te bekijken is Jan sinds een jaar of drie aan het golfen. Zijn handicap is 28,7. En Jan verbaasde zich erover dat ik de holes vanaf de green bekeek en dan terug redeneerde. ‘Waar wil ik liggen voor mijn volgende slag?’ “Oh, ik geefT dat ding gewoon altijd een ram vooruit joh. En dan zieT ik het wel,” zei hij in onvervalst Rotterdams.
Of het daar aan gelegen heeft, weet ik niet. Maar dat het best aardig ging deze dag is ontegenzeggelijk waar. Ik hield het eindelijk weer eens een beetje bij elkaar vanaf de tee. En dan ontstaan op De Pan meteen kansen. Winnaar op De Pan. Ik moet eerlijk zeggen dat ik die best goed vind staan op mijn palmares.
Dat werd helemaal bewaarheid toen bleek dat de eerste prijs een ronde golfen op De Haagsche was, samen met niemand minder dan Jolanda Swart. Inclusief een diner! Sorry voor alle mensen die prijzen beschikbaar gesteld hebben in eerdere wedstrijden van de NVGJ waaraan ik heb meegedaan, maar deze wint voor mij. De mooiste prijs die ik ooit gewonnen heb.
